Kontrol sistemi tasarım aşamasında tasarımın hedeflediği ihtiyaçları karşılayacak şekilde özelleştirilir. Çalışmaya başladıktan ve ayarlandıktan sonra herhangi bir değişikliğe ihtiyaç duyulmayacağını düşünürüz. Gerçekte ise tam tersi bir durum söz konusudur. En fazla değişiklik ve adaptasyon üretime başladıktan ve yıllar geçtikçe ihtiyaç duyulur.
Bu değişikliklerin nedeni nedir? Sistem düzgün bir şekilde tasarlanmışsa, yeni ihtiyaçları karşılaması gerekmez mi? Çoğu durumda kontrol sistemi yeterli esnekliğe sahipse ilerideki değişikliklere adapte olacaktır ancak bazı durumlarda daha temel modifikasyonlar gerektiren olası ölçülemez değişiklikler söz konusu olabilir. Örneğin:
- Tesisatta fiziksel değişiklikler gerektiren üretim sürecindeki varyasyonlar;
- Diğer kontrol, yönetim veya kurumsal sistemlerle entegrasyon.
- Yeni kalite ve güvenlik kontrolleri eklenmesi.
- İzlenebilirlik ve süreç bildirimi konularındaki yasal değişiklikler.
Örneğin, son 20 yılda kontrol sistemlerinde meydana gelen bazı değişiklikleri analiz ettiğimizde karşımıza şunlar çıkıyor:
- Bilgisayar işletim sistemlerindeki değişiklikler.
- Kurumsal ERP sistemlerinin üretim modülerine entegrasyonu.
- Barkod, QR kodları veya RFID’dan bilgi okuma.
- Endüstriyel Kablosuz Ethernet.
- Görüntü yönetimi ve işleme.
- Bildirim, trendler ve izlenebilirlik ile ilgili yönetmelikler.
- Elektronik imzalar, 21-CFR-11 kayıtları ve yönetmelikleri
- ISA S88, S95 yönetmelikleri.
- EN ISO 13849, IEC/EN 62061, IEC/EN 61508 güvenlik yönetmelikleri.
Diğer bir deyişle, 1993 yılında kurulan bir sistemin bugün hala verimli olabilmesi için kesinlikle bir veya daha fazla büyük çaplı modifikasyon gerçekleştirmemiz gerekirdi.
Her koşulda, kullanım ömrünü uzatmak için kararlar almak ve eyleme geçebilmek ya da gerekirse bir geçiş planlayabilmek adına kontrol sistemimizin yaşam döngüsünde hangi noktada olduğunu bilmemiz çok önemlidir.
Kısacası, tüm kontrol sistemleri yaşam döngüsü boyunca önemli değişikliklere uğramak durumundadır. Yaşam süresi stratejiniz ne kadar iyiyse, bu değişikliklere adapte olmak da o kadar kolay olacaktır.
İnsan Faktörü
Mühendislik, operasyon ve bakım personelinin yaşlanması tesiste bilgiyi muhafaza etme konusunda probleme yol açan bir gerçektir. Genellikle yeni personel, eğitim veya eğitim ekipmanına sahip olmaksızın ya da yeni teknolojilerin faydalarından yararlanmadan dokümantasyonun sadece kağıt formatında yapıldığı durumlarda bir kontrol sistemini destekleme görevini üstlenebilmektedir.
Sık karşılaşılan bir başka durum da yeni nesillere transferi kolaylaştırmak için teknoloji veya ürün hattı hakkında bilgi sahibi olan bir mentora sahip olmamaktır. Bu durum nesilden nesle aktarımı engellemekle beraber, bazı durumlarda emekli personele başvurmak gerekmiştir. Bir anekdot vermek gerekirse, bilgi sistemleri dünyasında 2 bin etkisi ile karşı karşıyayken, 1970’lerde programlanan uygulamaları tarih alanında yılı tanımlamak için iki hane yerine dört haneye geçecek şekilde modifiye etmek için emekli Cobol programcılarına danışmak gerekti.
Dolayısıyla gerek dahili kaynaklardan gerekse üretici veya servis şirketlerinin desteğiyle kontrol sistemlerine dair bilginin saklanmasının ve nesilden nesle aktarımın yaşam döngüsünü gereksiz yere kısaltmamasının sağlanması çok önemli bir konudur.
Yaşam döngüsünü uzatmaya yönelik stratejiler
Kontrol sistemi sağlayıcıları genellikle ekipmanın kullanım ömrünü ve bu ekipmanların kurulu olduğu endüstriyel tesislerin çalışma süresini uzatmak için stratejiler tasarlar.
Bu stratejiler birden fazla unsur çevresinde şekillenir:
- Modüler donanım ve yazım platformları kullanılarak tasarım.
- Ürün hattı boyunca donanım ve yazılımın ölçeklenebilirliği.
- Donanım ve yazılımın önceki ürün aileleriyle uyumu.
- Uyumluluğu sağlamak için donanım yeniden tasarım prosedürleri.
- Donanım ve yazılım aileleri arasında geçiş yapmak için prosedürler ve araçlar.
- Demode olma aşamasına girdikten sonra belli bir süre için donanım ürünleri için garanti edilen yedek, parça, bileşen veya tamirin sunulabilmesini sağlamaya yönelik hizmetler.
- Söz konusu eskimiş ürünlerle ilgili bilgilerin devam ettirilebilmesi için kurulan baza yönelik teknik destek hizmetleri.
Bir yanıt yazın